23 Aralık 2012 Pazar

Evin Mi Var Derdin Mi Var

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın hazırlamış olduğu Afet Riski Altındaki Yapılar Kanun Taslağı bu hafta meclise sevk ediliyor.
Vanlı vatandaşlarımızın deprem sonrasında yaşadıkları mağduriyet “kentsel dönüşüm” olarak adlandırılmış olan riskli yapılarda tahliye ve yıkım sürecini hızlandırılacak.
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan iktidarı kaybetme pahasına da olsa kentsel dönüşümü gerçekleştireceklerini açıkladı. Kanun Teklifinin öncelik verilmek suretiyle Genel Kurul gündemine geleceği ve kanunlaşma sürecinin ivedilikte tamamlanacağı belirtiliyor.
Dönüşümün maliyetinin 400 milyar doları bulacağı öngörülmüş. Geçmiş yıllarda 10 milyar dolar borç almak için göstermiş olduğumuz çaba karşısında bu maliyeti nasıl karşılanacağı konusunda kaynak tartışmaları devam ediyor. Değişik fonlardan kaynak yaratılacağı basında yer aldı.
Tasarıda özetle tahliye ve yıkım konusunda anlaşma olmaması halinde kamulaştırmaya yönelik düzenlemeler yer alacak. Evleri yıkılacak hak sahiplerine kira yardımı da verilecek.
Gelelim Kira Hukuku’na. Yrd. Doç. Dr. Mürsel Başgül Hocamız Borçlar Özel Hukuku Dersimizin neredeyse yarısına yakın kısmını Kira Hukuku’na ayırmıştı. Ya kiracıyız ya da kirada evimiz var. Kira Kanunumuz ve sair yargısal düzenlemeler bitmek bilmeyen sorumlar yumağının önemli bir kısmını oluşturuyor.
Aşamalı olmakla beraber 10 milyon konutun geri dönüşümü kamuoyunun gündeminde. Söz konusu yıkım sürecinin Kira davaları ile bağlantılı olarak Mahkemelerin iş yükünü biraz daha arttıracağını düşünüyorum.
Evi yıkımla geri dönüşecek olan mal sahipleri devletten aldıkları yardım ile hangi şartlarda ev kiralayacaklar? 
Kimlerin evinde hangi şartlarla ve hangi miktarla kirada oturulacak? Evi yıkılan vatandaş yeni evine yerleşene kadar ne kadar kirada kalacak? Evler planlanan sürelerde teslim olabilecek mi? Evlerin teslimatın gecikmesi halindeki kira farkları devlet tarafından tazmin edilebilecek mi? Evlerin zamanında teslim edilememesinden doğan kira kaybı kimden tahsil edilecek? Bu soruların cevabını yasa tasarısında bulamadığım. Kanunlaşma, Sayın Başbakanımız tarafından desteklendiği için tartışmalı komisyon çalışmalarına uğramadan Genel Kurul tarafından üzerinde fazla değişiklik yapılmadan tamamlanacak.
Yıkımlar başlamadığı, ikamet amaçlı konut açığı doğmadığı, kiraların yükselmesine sebep olacak spekülasyonlar başlamadığı ve en önemlisi yasa daha yürürlüğe girmediği halde, İstanbul Üsküdar’da ikamet amaçlı oturmuş olduğum evimin çevresindeki emsal dairelerin kiraları bir ay içerisinde neredeyse yüzde 15 ile 25 arasında arttı. Sürecin sonuna yaklaşıldığında kiraların yüzde 50 ye kadar artış göstereceğini hususunda bize evi kiralamada aracılık etmiş olan komisyoncu ile de hemfikiriz. 
Kentsel Dönüşüm Yasası ile birlikte Kiracı, Kiralayan, Merkezi Hükümet, Yerel Yönetimler; neredeyse herkesi uzun soluklu bir süreç bekliyor.
Hep birlikte bekleyip, göreceğiz...

aliemredesat@gmail.com